🪞 Hayy, Aynadaki Kişiyi Tanımadığında

Gözlerinin içine baktı, ama gördüğü kişi sadece yüzü değildi. Bir yabancı mıydı, yoksa bir başka ben mi?

I. Karşılaşma – Yüzle Değil, Kendinle

Hayy bir gün ormanın kenarındaki göle eğildi.Su sakindi.Yüzü yansıyordu.

Ama bu defa garip bir şey hissetti:

“Bu ben miyim?”“Yüzüm ben miyim gerçekten?”“Ya içimdeki, yansımayan şey?”

Hayy, gözlerine baktı.Ama baktığı kişi, her zamankinden farklı görünüyordu.Yabancı değil…Ama tanıdık da değil.

II. Sorgulama – Görmek Neyi Gösterir?

Hayy suya bir taş attı.Yüzü dağıldı.Sonra su duruldu.Yüzü yeniden oluştu.

Sordu:

“Eğer yüzüm bozuluyorsa ama ben aynıysam…ben dediğim şey yüz mü?”“Peki ya duygularım?Onlar değişiyor, ama ben hâlâ ben miyim?”

Bir iç ses geldi:

“Sen, değişenlerin ortasında kalan şeysin.Ne yalnızca göz,ne yalnızca kalp,ne yalnızca düşünce.”

III. Gözlem – Görmekten Geriye Kalmak

Hayy aynaya benzeyen suya bir daha baktı.Bu kez görmek için değil, görmekten vazgeçmek için.

Gözlerini kapattı.Sordu:

“Görmesem de kendimi bilebilir miyim?”

Cevap gelmedi.Ama bir his oluştu:Sanki kendilik, yüzün ardında bir yerdeydi.Ve sadece dışarı bakmakla değil, içeri çekilmekle bulunabilirdi.

IV. Derinlik – Benliğin Gölgesi

Bir taş aldı ve suya bıraktı.Yüzü dağıldı.Ama bu defa rahatsız olmadı.

“Ben değişen bir görüntü değilim.Belki de değiştikçe sabit kalan bir anlamım.”

Ve Hayy o gün şunu fark etti:

“Kendimi tanımak, aynaya bakmakla olmaz.Kendimi tanımak, aynaya sormakla başlar.”

V. Kapanış – Zihin Bahçesine Düşen Yansıma

Dönüş yolunda Hayy bir su birikintisinin yanına küçük bir taş yerleştirdi.Altına çamurla şunu yazdı:

“Yüzümde beni gördüm ama kendimi suya sığdıramadım.”

Ve Zihin Bahçesi’ne bir yüzleşme tohumu daha ekildi.